Actrice Fockeline Ouwerkerk speelt solovoorstelling ’t Hooge Nest
Fockeline Ouwerkerk staat dit halfjaar alleen op het toneel. De actrice, bekend van onder meer de televisieseries Zussen, Mocro Maffia en Deep Shit en Gouden Kalf-winnares voor haar rol in Bankier van het Verzet, speelt de solovoorstelling ’t Hooge Nest, gebaseerd op het gelijknamige boek van Roxane van Iperen. “Dit is het spannendste dat ik ooit heb gedaan.”
Ze had het boek al gelezen toen productiehuis Solo Stories haar vroeg om over ’t Hooge Nest te komen praten. “Ik kon het boek niet meer wegleggen, ik heb het twee nachten licht zien worden. Het bracht me zo in verroering en verwarring, ik moest wel doorlezen. Het boek nam mij mee naar een wereld die tegelijkertijd ver en dichtbij is. Een moeilijke tijd, waarin twee Joodse zussen vechten voor hun bestaan en dat van anderen en daarmee zo hoopvol en inspirerend zijn.”
Een solovoorstelling over ’t Hooge Nest zag Ouwerkerk echter niet meteen voor zich. “Toen ik werd gevraagd dacht ik: zijn jullie gek geworden? Het is zo’n dik en rijk boek, hoe krijg je dat met één actrice op het toneel? Maar regisseur Benno Hoogveld en scriptschrijver Marc Veerkamp kozen ervoor de schrijfster, Roxane, als uitgangspunt te nemen. Zij gaat met haar gezin in een villa wonen waar ze tijdens de verbouwing sporen uit het verleden aantreft: bladmuziek, verzetskrantjes. Ik speel de schrijfster die deze ontdekkingen doet en vervolgens op onderzoek uitgaat naar wat er in haar huis is gebeurd, ruim tachtig jaar geleden.”
Ouwerkerk zag eerder de solovoorstelling Nu ik je zie van Solo Stories, door Soy Kroon, en die maakte indruk. “Solovoorstellingen spreken mij sowieso aan, ik vind het een fijne vorm van theater. Het is bijna zoals je vroeger door je ouders werd voorgelezen, of zoals ik nu mijn kinderen voorlees. Je hangt aan iemands lippen. Het in mijn eentje spelen van ’t Hooge Nest is het allerengste dat ik ooit heb gedaan, er zijn tijdens het repeteren vaak momenten geweest dat ik dacht ‘kan ik nog terug?’, maar als ik eenmaal sta te spelen is die angst weg. En ik wil dit verhaal graag vertellen.”
In ’t Hooge Nest staan de Joodse zussen Janny en Lien Brilleslijper centraal. Tijdens de Tweede Wereldoorlog betrokken ze met hun gezinnen en ouders de villa ’t Hooge Nest in ’t Gooi. Ze namen andere onderduikers in huis, soms bivakkeerden ze er met wel vijfentwintig mensen tegelijk. Ze leefden er weliswaar opgesloten, maar in relatieve vrijheid. Ze maakten voorstellingen en muziek, terwijl in ’t Gooi veel NSB’ers woorden. Ouwerkerk: “Het is magisch dat ze hun identiteit niet verloren in een tijd waarin die hen werd afgenomen. Na de oorlog zei Janny daarover: ‘Als er gevochten moet worden, moet er maar gevochten worden. Je kunt jezelf niet ontrouw zijn.’ Ik heb hier lang over nagedacht: wat zou ik zelf doen? Dat is zo’n moeilijk te beantwoorden vraag, dat weet je pas als je je in de situatie bevindt waarin zij zich bevonden. Maar ik ben gevoelig voor dat vraagstuk. Janny en Lien waren moeder van jonge kinderen, net als ik. En bovendien Joods. Heel kwetsbaar. En toch gingen zij in het verzet.”
Het verhaal van ’t Hooge Nest lijkt actueler dan ooit. Ouwerkerk: “Het is dan wel tachtig jaar geleden dat de Tweede Wereldoorlog eindigde, maar ook nu is de samenleving onrustig en is de polarisatie groot. Dat baart mij enorme zorgen. Het is zo belangrijk dat we de mens blijven zien, niet de bevolkingsgroep waartoe iemand behoort. Deze voorstelling toont die menselijkheid.”
Het gesprek hierover voeren vindt Ouwerkerk belangrijk. “Na afloop van de voorstellingen blijf ik ook bewust napraten. Ik stel in de voorstelling hardop vragen en indirect ook aan de theaterbezoekers, bijvoorbeeld over wat je zelf in de oorlog had gedaan. Het is mooi om daar naderhand met elkaar over in gesprek te gaan.”
“Ik hoop dat bij theaterbezoekers na het zien van de voorstelling de gedachte blijft hangen dat we als mensheid tot gruwelijkheden in staat zijn, maar ook tot kracht en moed. En ik vind het goed dat we met ’t Hooge Nest een gezicht geven aan twee vrouwen in een bepalende periode. Hun verhaal kan niet vaak genoeg verteld worden.”
’t Hooge Nest speelt op vrijdag 18 april 2025 om 20.30 uur in Theater de Stoep. Tickets zijn verkrijgbaar via https://theaterdestoep.nl/voorstelling/t-hooge-nest-2425